جمعه (۴ اکتبر/۱۲ مهر) ژنرال نگوین جیاپ، فیلسوف و حقوق‌دانی که نابغه نظامی شد و
قهرمان استقلال ویتنام از فرانسه و جنگ ویتنام و آمریکا، در سن ۱۰۲ سالگی درگذشت.
ژنرال جیاپ «وو‌نگوین جیاپ»، مردی است که توانست با اراده‌ای پولادین و نبوغ
سرشاری که داشت، سرنوشت خلق ویتنام را در مبارزه برای آزادی و استقلال رقم بزند.
«در تناسب کنونی
نیروهای جهان، اگر خلقی ضعیف و کوچک، متحد و مصممانه بپا خیزد و برای آزادی و
استقلال مبارزه کند، می تواند دشمنانش را، هر که باشند، به زانو درآورد».( ژنرال
جیاپ)
در آخر قرن نوزدهم، نخست وزیر فرانسه «ژول فری»، در ۱۸۸۱ در رقابت با رقیب بزرگ خود یعنی انگلستان نیروی عظیمی برای
تسخیر هندوچین روانه این سرزمین کرد. او معتقد بود اگر هندوچین را اشغال نکنند،
همه منطقه جنوب شرقی آسیا زیر تسلط انگلستان درمی‌آید. همراه با این لشگرکشی
بتدریج دهها هزار فرانسوی در هندوچین مستقر شده و به چپاول مواداولیه آن از جمله
کائوچو مشغول شدند.
نقش هوشی مین در اتحاد و نبرد خلق ویتنام علیه فرانسویها
«هوشیمین» حزب کمونیست ویتنام را در سال۱۹۳۰ تشکیل داد. او به مدت چندسال پس از تشکیل حزب و خارج شدن از
ویتنام، در فرانسه مشغول به کار شد. وقتی پلیس فرانسه ازفعالیتهای سیاسی او نگران
شد، او را به هندوچین تبعید کرد. از همان زمان هوشی مین و دوستان نزدیکش از جمله «وو‌نگوین
جیاپ» تشکیلات «ویت مین»، (جبهه برای استقلال ویتنام) را جهت مبارزه و جنگیدن برای
کسب استقلال ویتنام از کلونیالیست‌ها سازمان دادند.
با شروع جنگ دوم جهانی، ارتش ژاپن همه جنوب شرقی آسیا از جمله هندوچین را
اشغال کرد ولی با مقاومت سخت نیروهای تحت رهبری هوشی مین روبرو شد. هشتم ماه مه۱۹۴۵ که به جنگ جهانی دوم خاتمه داده شد، نبرد استقلال طلبان کمونیست
و دمکرات با ارتش فرانسه شروع شد.
در سال۱۹۴۶ قراردادی بین فرانسه
و ویتنامی‌ها امضا شد که در آن، دولت فرانسه بطور ضمنی استقلال بخش شمالی ویتنام
را که مرکز آن هانوی بود به رسمیت شناخت، ولی آن را وابسته به فرانسه کرد.
ژنرالهای فرانسه در جنوب ویتنام حکومتی حامی خود را به وجود آوردند که مورد تأیید
ویتنام شمالی نبود.
در اواخر سال۱۹۴۶ نیروی هوایی فرانسه
شهر«هایفون» را بمباران کرد. هوشی مین جهت مذاکره برای گرفتن استقلال کشورش و برای
جلوگیری از کشتار مردم ویتنام به دست دولت فرانسه، به این کشور سفر کرد. اما
فرانسویها جواب منفی به او داند. هوشی مین به ویتنام بازگشت و همراه یارانش جنگ‌های
پارتیزانی را شروع کردند.
جنگ پارتیزان‌های ویتکنگ با ارتش مجهز فرانسه
ارتش فرانسه در سراسر ویتنام اقدام به جنگ کامل علیه ویت مین کرد. شهرها در
تصرف فرانسه و دهکده‌های «خفته» در جنگل‌های انبوه و کوهها در اشغال پارتیزان‌ها و
جنگجویان «ویت مین» قرار گرفت. ارتش فرانسه تا رودخانه «قرمز» در شمال ویتنام و
نزدیک جمهوری چین پیش رفت. «ویت کنگ» که ارتش مردمی خلق ویتنام تحت رهبری هوشیمین
بود، هر روز ضربات سنگین به ارتش فرانسه وارد می‌کرد. صدها کامیون حامل سربازان را
در دل جنگل‌ها به رگبار مسلسل می‌بست و امنیت را بکلی از ارتش استعماری سلب کرده
بود. «ویتکنگ» راه‌های ارتباطی فرانسویان را مختل وکابل‌های برق و تلفن را قطع می‌کرد.
پیشمرگان «ویت کنگ» روزها به کار کشاورزی مشغول بودند و شب‌ها وارد نبرد و جنگ با
دشمن می‌شدند. ارتش فرانسه نمی‌دانست «ویتکنگ» کجاست و قادر نبود آنها را از مردم
دیگر تشخیص دهد. دولت فرانسه روز به روز نیروی بیشتری به ویتنام می فرستاد.
دژ ۱۵۰ هزار سربازی فرانسه
در محاصره پارتیزان‌ها
در سال۱۹۴۸ دولت فرانسه ۱۵۰هزار سرباز تازه نفس به ویتنام فرستاد. در سال۱۹۵۳ فرماندهی عالی ارتش فرانسه در ویتنام، تصمیم گرفت ضربه‌یی اساسی
به قلب ویتکنگ بزند. برای رسیدن به این هدف محل «دینبینفو» را که در شمال
ویتنام و نزدیک رودخانه قرمز بود برگزید. همه امید فرانسه برای شکست «ویتکنگ» در
«دینبینفو» متمرکز شد و آنجا انبار نوین‌ترین سلاح‌ها، فرودگاه‌های نظامی و
تأسیسات مخابراتی فرانسویها گردید.
دژ دینبینفو، از مهمترین استحکامات نیروهای استعمار بود. از این رو، با قوی‌ترین
سنگرها و زبده‌ترین نیروها حفاظت می‌شد. هوشیمین و کادر رهبری حزب انقلابی
ویتنام، می دانستند که برای آزادی و استقلال ویتنام، باید «دین بین فو» تسخیر شود.
در دسامبر١٩۵٣، این مأموریت به
ژنرال جیاپ واگذار شد.
ژنرال وو‌نگوین جیاپ که رهبری ارتش «ویتکنگ» را به عهده داشت و جهان او را
نابغه نظامی می‌دانست برای پیروزی، نه بر روی معادلات متعارف نظامی، بلکه بر روی
توان عنصر انقلابی تکیه داشت. بنابراین به این نتیجه رسید که با حملات کلاسیک نمی‌تواند
ارتش مجهز فرانسه را شکست دهد ژنرال جیاپ طرح تونل از راه دور و به کنترل در آوردن
ارتفاعات مسلط بر مواضع دشمن را پایه‌ریزی کرد. سازمان اطلاعاتی ارتش فرانسه
علارغم اینکه بسیار مجهز بود نتوانست از طرح و تونل‌های زیرزمینی آگاه شود.
طرح ژنرال وو نگوین جیاپ برای تسخیر دژ دین بین فو
ماه مه۱۹۵۴ تعرض بزرگ «ویت‌مین»
به فرماندهی ژنرال «جیاپ» که طرح او را «هوشیمین» تأیید کرده بود، از رو و
زیرزمینی به پایگاه «دینبینفو» شروع شد. در کنار این حفره‌ها و تونل‌های طولانی،
تصمیم گرفته شد که کوه‌های مشرف بر دژ فرانسویها را که ١۵٠هزار نیروی کارآمد، در سنگرهای بسیار مستحکم که با نوین‌ترین
سلاح‌های آن زمان حافظت می‌شد، به عنوان پایگاه ضدهوایی و توپخانه خود مورد
استفاده قرار دهند.
عبور از مسیرهای بسیار سخت و رسیدن به این بلندی‌ها و جنگل‌ها که دهها
کیلومتر طول داشت، آنهم با تجهیزات جنگی و خوراک و نیروی زیاد نظامی بسیار دشوار
بود. تپه‌های صعب العبور، ناهموار، جنگلی، مه‌آلود و پر از غارهای ترسناک کار را
مشکل‌تر می نمود. ژنرال جیاپ که فرماندهی این عملیات را بر عهده داشت گفت:”اگر یک
بز بتواند از این دامنه‌ها و کوهها بالا رود، پس یک انسان هم می‌تواند، اگر یک
انسان بتواند از آنها عبور کند، معلوم است که یک گردان هم می‌تواند به بالای کوهها
برسد.”
آنها به آرامی، مخفیانه، در دل شب۵۵٠٠٠ چریک
مسلح در تونل‌ها و بلندی‌های مشرف بر پایگاه عظیم فرانسویها موضع گرفتند. توپ‌ها
و تانک‌ها و مهمات قطعه قطعه شده توسط ٢۶٠٠٠هزار
باربر و کولبر با سبدهای چوبی، ٢٠٠٠٠ دوچرخه و ١١٨٠٠ قایق چوبی از دل و روی این تپه‌ها
و تونل‌ها عبور داده شدند. ویتکنگ دهها توپخانه ضدهوایی، توپخانه زمینی و حتی
تانک را بدین ترتیب مونتاژ کردند. به این شکل توپخانه در جای مناسب خود موضع گرفت.
آنها از هر دو راه زیرزمینی و رو زمینی کوهستان، خود را به نزدیکترین نقطه دژ
دشمن رسانده بودند. ژنرال جیاپ از تاکتیک‌های جنگی بناپارت، «جسارت و سوپرایز»
استفاده نمود.
او سه مرحله دکترین جنگ مائو‌تسه‌تونگ، که عبارت بودند از” تاکتیک‌های چریکی،
بن‌بست، جنگ تهاجمی” را که در جریان دوارن تبعید در اوایل ۱۹۴۰ به طور کامل در چین آموخته بود، در این جنگ و طراحی بکار گرفت.
سر قرار معین چریک‌های کمونیست و ارتش مردمی خلق ویتنام به رهبری هوشیمین و به
فرماندهی ژنرال جیاپ وارد عمل شدند. ژنرال‌ها و سربازان فرانسوی ناگهان مشاهده
کردند از قلب پایگاه «دینبینفو» جنگجویان بیرون آمده و با آنها پیکار می‌کنند.
هنگامی که هزاران جنگجو و چریک ویتکنگ وارد دژ شدند و نبرد تن به تن آغاز شد،
وحشت، ارتش فرانسه را فراگرفت. ژنرالهای فرانسوی مشاهده کردند که از دل جنگل،
توپخانه ضدهوایی ویت‌مین، هواپیماهای جنگی آنها را پی‌درپی ساقط می‌کند.
روز سوم ماه مه۱۹۵۴ «ویتکنگ» موفق شد
سومین پل ارتباطی ارتش فرانسه را تسخیر کند. در این نبرد تن به‌تن هزاران تن از
سربازان فرانسوی کشته یا اسیر شدند. ستاد ارتش فرانسه که دریافت در موقعیت دشواری
قرار گرفته است، هشت هزار چترباز فرانسوی را روانه جبهه کرد که اکثر آنها پیش از
فرود آمدن به زمین با توپخانه ضدهوایی «ویت کنگ» کشته شدند.
روز هشتم ماه مه ۱۹۵۴ که همزمان بود با
سالروز پیروزی فرانسویها در جنگ دوم جهانی ١٩۴۵، خبر سقوط دین بین فو در فرانسه پخش شد. در نبرد «دینبینفو» که
۵۵شب و روز ادامه داشت، ارتش فرانسه چهار هزار
کشته و هشت هزار نفر اسیر از دست داد. ویت‌مین هشت هزار کشته داد ولی مهمات زیادی
که از ارتش فرانسه به جای مانده بود به غنیمت گرفت. با تسخیر «دینبینفو» ابهت و
حیثیت داخلی و جهانی «ویتکنگ» به اوج رسید.
نابغه نظامی ارتش ویتنام
ژنرال وو‌نگوین جیاپ، قهرمان استقلال ویتنام از فرانسه و قهرمان جنگ‌های
پارتیزانی ویتنامی‌ها در برابر ارتش مدرن آمریکا بود. ژنرال جیاپ از سال ١٩۴۵ تا ١٩٨٠ سمت وزیر دفاع ویتنام شمالی را برعهده داشت و چه در
دوران مبارزه برای استقلال از فرانسه و چه در جنگ طولانی مدت آمریکا علیه ویتنام،
به عنوان یکی از فرماندهان ارشد، نقشی کلیدی در جنگ داشت. ژنرال جیاپ، معروف به
«نابغه نظامی ویتنام» در نبرد مشهور «دین بین فو » در سال ١٩۵۴ نیروهای فرانسوی را در هندوچین شکست داد.
جیاپ در دولت هوشیمین مدتی به عنوان وزیر کشور نیز فعالیت کرد و فرماندهی
ارتش را هم برعهده داشت. او بعد از هوشیمین به عنوان رهبر دوم ویتنام در هر دو
جنگ استقلال و جنگ با آمریکا به شمار می‌رفت. جیاپ که فرزند یک زمین‌دار ورشکسته
بود، در خانه‌ی یک خانواده‌ی ثروتمند فرانسوی بزرگ شد و به دور از آموزشهای
کمونیستی در کالج امپراتوری «هوئه» تحصیل کرد. در دانشگاه هانوی فلسفه و حقوق
خواند و بدون اینکه آموزش علمی نظامی ببیند، پایه‌های ارتش مردمی ویتنام را گذاشت.
جیاپ مدتی نیز در دانشگاه فلسفه آموزش داد، اما ترجیح می‌داد به جای مدرس
فلسفه یا حقوق‌دان، خود را به عنوان سرباز خود تعلیم‌دیده معرفی کند. شیوه‌های
نظامی که جیاپ در دو جنگ استقلال از فرانسه و جنگ با آمریکا به کار برد، بسیاری از
مردم ویتنام را جذب ارتش مردمی کرد. ژنرال جیاپ از سال١٩٣۵ به شکل رسمی وارد حزب کمونیست ویتنام شد و وقتی ۴سال بعد، فرانسه این حزب را غیرقانونی اعلام کرد، برای مدتی به
چین گریخت. او در چین به عنوان نماینده‌ی منصوب هوشیمین فعالیت می‌کرد و فرماندهی
ویت‌کنگ‌ها را عهده‌دار بود.
قهرمان جنگ‌های چریکی و پارتیزانی
قهرمان جنگ‌های چریکی و پارتیزانی، به شیوه‌های پارتیزانی در جنگ باور داشت و
تاکید داشت که شیوه‌های پارتیزانی، سلاح مدرن را مغلوب خود خواهد کرد. او فرماندهی
مهمترین نبردهای ویتنام و آمریکا را برعهده داشت و پیروزی‌های نظامی بسیاری را با
فرماندهی خود ثبت کرد. نگوین جیاپ بعد از آن‌که در آخرین هفته‌های جنگ در سال١٩٧٣
ارتش تحت فرماندهی‌اش در نبرد «استر» شکست خورد، از مقام فرماندهی ارتش کناره‌گیری
کرد. بعدتر در سال١٩٨٢ از عضویت در حزب کمونیست ویتنام نیز کناره‌گیری کرد. نامش
اما به عنوان یکی از مهمترین قهرمانان نظامی در تاریخ ویتنام باقی مانده است و
مدال «ستاره طلایی» که عالی‌ترین نشان افتخار ویتنام است، به او تعلق گرفت.
مردم ویتنام از او به عنوان یک قهرمان اسطوره‌ای یاد می‌کنند و همواره او را
ستایش کرده‌اند. ژنرال جیاپ در سن ۱۰۲ سالگی در
بیمارستان نظامی هانوی در اثر کهولت سن درگذشت.
