۷دی۱۴۰۰
قیام دی ۹۶
اگر در تاریخ نیم‌قرن اخیر بخواهیم منحنی سلسله خیزشهای براندازانه را در میهنمان ایران ترسیم کنیم، بی‌تردید یکی از نقاط عطف این منحنی، قیام دی۹۶ خواهد بود.
در چهارمین سالگرد این قیام تاریخی ـ که ۱۴۲شهر ایران را دربر گرفت ـ بهتر می‌توان به بازخوانی دست‌آوردهای ارزشمند آن پرداخت. این دست‌آوردها محصول تکامل جنبش مردم ایران هستند و باید آنها را قدر شناخت و در قیامهای آتیه به‌کار گرفت. برای درس‌آموزی، برخی از این دست‌آوردها را مرور می‌کنیم:
۱ـ نخستین دست‌آورد قیام دی۹۶ بارز کردن تعارض آشتی‌ناپذیر مردم ایران با دیکتاتوری دینی و عوامل سرکوبگر آن بود. خشمی سرکش و فروزان را بارز کرد که مترصد جرقه‌یی برای یک انفجار بزرگ و آنی بود. به‌همین دلیل این قیام اگر چه از مشهد و در اعتراض به گرانی از میان قشر متوسط فرو ریخته آغاز شد ولی در اندک مدت سمت‌وسوی براندازانه گرفت و بیت فاسد خامنه‌ای و شخص او و ارگانهای سرکوبگر را هدف قرار داد. روزنامهٔ جوان، وابسته به سپاه پاسداران در همان ۱۸دی۹۶ با انتشار مطلبی با تیتر «عبرتها و اندرزهای فتنهٔ ۹۶» به این موضوع اعتراف کرد: «در فتنه ۹۶ خیلی سریع‌تر از آنچه فکر می‌شد تنها به فاصله یک روز، آشوب‌ها از پیگیری مطالبات مردم (به‌عنوان بهانه اغتشاش‌گری) به سمت تقابل با نظام و تصرف اماکن نظامی و انتظامی... تغییر مسیر داد».
۲ـ یکی از دست‌آوردهای درخشان قیام دی۹۶ پایان دادن به بازی کثیف ارتجاعی ـ استعماری اصلاح‌طلب و اصولگرا و سوختن (جلبک سبز) در استبداد جرار آخوندی بود. شائبهٔ شرکت داشتن یکی از جناح‌های رژیم در پشت ناآرامی‌های برای همیشه سوخت. در همان یادداشت روزنامهٔ جوان عنوان شده بود که برای اولین بار «هیچ‌یک از احزاب و جناح‌های سیاسی داخلی» [بخوانید باندهای رژیم] در این قیام شرکت نداشتند و هیچ‌یک از «احزاب سیاسی (اصلاح‌طلب و اصولگرا و...) در شهرها با قیام‌آفرینان همراهی نکردند».
مرزبندی قیام‌آفرینان با باندهای قدرت خود را در شعار «اصلاح‌طلب، اصولگرا، دیگه تمومه ماجرا» نشان داد و به ثبت رساند. این مرزبندی برخاسته از تأکید مقاومت ایران بر شعار «نه جلاد، نه شیاد» در شعبدهٔ انتخابات ریاست‌جمهوری رژیم بود؛ شعبده‌یی که هدفی جز به قدرت رساندن ابراهیم رئیسی نداشت.
۳ـ قیام دی۹۶ پایان یک مرحله و آغاز مرحله‌یی دیگر در منحنی جنبش مردم ایران بود. این مرحله با تأکید مردم به‌پاخاسته ایران بر شعار براندازی تمامیت رژیم برجسته می‌شود. عباس عبدی از گروگانگیزهای سفارت آمریکا و از عناصر باند مغلوب رژیم در اذعان به این واقعیت نوشت: «سال ۹۶ یک سال ویژه در تاریخ سیاسی ایران است و جامعه ایران از یک مرحله به مرحله دیگری وارد شده است. در سال۹۶ در جامعه ایران، یک تحول کیفی رخ داد و آن، این‌که حکومت و ساختار سیاسی دیگر قادر به کنترل مردم از طریق ابزارها و شیوه‌ها و نهادهای قبلی نیست؛ نه از طریق نظام آموزش و پرورش، نه نیروی نظامی و انتظامی، نه سازوکار ایدئولوژیک و فکری و از همه مهم‌تر نه از طریق نظام رسانه‌یی» (فرارو ۱۲اسفند۱۳۹۶).
۴ـ قیام دی۹۶ قطب‌بندی اصلی جامعهٔ ایران را بارز کرد. یک قطب باندهای مختلف تشکیل‌دهندهٔ نظام ولایت فقیه و قطب دیگر نیروهای برانداز با پیشتازی و نقش‌آفرینی مقاومت ایران است. خامنه‌ای در سخنرانی ۱۹دی۹۶ خود با غیظ تمام از سلسله‌جنبان قیامهای سرنگونی‌ساز در ایران یاد کرد و در این زمینه به نیروهای سرکوبگر خود نشان دادن شدت عمل در برابر آن را یادآوری کرد:
«مسئولان ذی‌ربط تفاوت بگذارند بین آن کسی که همین‌طور که عرض کردیم، مثلاً فرض کنید که بر اثر یک هیجانی از فضای مجازی احساساتی می‌شود و یک کاری می‌کند یا یک حرفی می‌زند، با آن کسی که مرتبط با شبکهٔ پادوهای آمریکایی و مرتبط با (مجاهدین) است... اینها با هم یکی نیست. این هم عرایض ما به مسئولان».
۵ ـ سرعت‌عمل و گسترش متهورانهٔ قیام دی۹۶ به شهرهای ایران باعث شد که جوانان شورشی به نیروی شگرف و عظیم خود در رقم زدن خیزش و قیام پی ببرند و این جسارت را خمیرمایهٔ قیامهای بعدی کنند. به‌میزانی که قیام‌آفرینان در دیوار اختتاق شکاف انداختند، به‌همان میزان نیروهای سرکوبگر خامنه‌ای عجز و ناتوانی خود را در مهار قیام به چشم دیدند.
۶ـ قیام دی۹۶ استبداد دینی را غافلگیر کرد. یادداشت روزنامهٔ جوان در واکنش به این غافلگیری می‌نویسد: «این فتنه نشان داد که هرگز نباید از دشمن غافل شویم... دشمن در فتنه موصوف توانسته بود به‌راحتی از لایه‌های سیستم‌های اطلاعاتی نظام عبور کند و با استفاده از اصل غافلگیری کشور را به آشوب بکشاند»... این غافلگیری از خصلت‌های یک جامعهٔ انفجاری است. غافلگیرهای بسا بیشتر و بزرگتر در راهند.
خامنه‌ای در حضیض فلاکت گمان می‌کند که با بستن اینترنت می‌تواند زمینه‌های شکل‌گیری قیام‌هایی مانند قیام دی۹۶ را خشکانده و مانع از سرنگونی خود شود. ایدهٔ ساخت یک شبکهٔ کنترل و جاسوسی به نام «شبکهٔ ملی اطلاعات» و درآوردن طرح‌های رنگارنگ برای فیلترینگ شبکه‌های اجتماعی، بخشی از اقدامات او برای به‌تعویق انداختن روز سرنگونی است. قیام دی۹۶ نشان داد که در لحظهٔ فوران آتشفشان خشم مردم، تمام این اقدامات به ضد خود تبدیل خواهد گردید.
دست‌آوردهای قیام دی۹۶، در مداری بالاتر در قیام آبان ۹۸ و خیزشهای بعدی از جمله قیام اصفهان و خوزستان در سال جاری خود را بارز کرد. دست‌آوردهایی که اکنون در مداری تکامل‌یافته‌تر، جامعهٔ انفجاری ایران را به سمت قیامی فراگیرتر سوق می‌دهد.
