۲۸آذر۱۴۰۰
بحران اقتصادی
از زمانی که دولت جدید آمریکا روی کارآمد و موضوع مذاکرات مجدد بر سر برجام را مطرح کرد، نظام آخوندی دو شرط برای پیشرفت مذاکرات گذاشت:
اول اینکه تمامی تحریمهای مربوط به برجام، حقوقبشر، تسلیحاتی و... . لغو شود.
دوم اینکه طرفهای مذاکره غربی از جمله دولت آمریکا تضمین بدهد دولت بعدی آمریکا مجدداً برجام را لغو نکند...
رژیم در یک فقره عقبنشینی پس از دو دور مذاکرات طولانی در کمیسیونها و دو نشست اصلی ظرف ۲۰روز گذشته، از شرط لغو کامل تحریمها عقب نشست و لغو تحریمهای برجامی را پذیرفت
حسین امیر عبداللهیان وزیر خارجه رژیم در تماس با گوترز دبیرکل سازمان ملل متحد با گفت: «ما دو متن را در موضوع لغو تحریمها و هستهیی ارائه دادهایم. این متون منطبق بر برجام است و مطالبهای فراتر از برجام مطرح نکردهایم» (خبرگزاری ایرنا ۲۴آذر ۱۴۰۰).
و در دومین عقبنشینی ذلتبار اجازه داد دوربینهای آژانس در تأسیسات اتمی کرج نصب شود.
با این حال دولت رئیسی مدعی است که بودجه سال۱۴۰۱ را فارغ از اینکه تحریمها لغو شود یا لغو نشود تنظیم کرده، و مدعی است که بدون برطرف شدن تحریمها و تحریم نفتی میتواند اقتصاد را سر و سامان بدهد و حتی مدعی رشد ۸درصدی اقتصاد در سال۱۴۰۱ شده است.
اکنون سؤال این است اگر رژیم میتوانست به چنین ادعایی جامعه عمل بپوشاند و نیاز به لغو تحریمها ندارد، چرا از خیر لغو تحریمهای فرابرجامی گذشته و اجازه داده دوربینها هم در تأسیسات کرج نصب شود؟
واقعیت این است هیچ دلیلی جز خفگی اقتصادی وجود ندارد، ضمن اینکه رژیم از تبعات آنکه منجر به قیام و خیزش مردم شود نیز نگران است.
بیدلیل نیست که رسانهها و مهرههای حاکمیت ضمن اشاره به نفرت مردم نسبت به نظام که آنرا «کاهش اعتماد مردم» مینامند، نگران خیزش و قیام دیگری هم هستند.
روزنامه آرمان در مطلبی با عنوان «معیشت مردم به برجام گره خورده» نوشت: «دولت سیزدهم مجبور شد مذاکرات هستهیی را دنبال کند» و «این دولت نیز در همان مسیر دولت قبلی گام بر میدارد و تمام امیدش به این است که از ناحیه گشایشی که در وضعیت برجام صورت میگیرد، بتواند مشکلات مردم را حل کند».
چرا که «در کل مسأله تحریمها اجازه هر گونه تحرک را از اقتصاد کشور گرفته است» (روزنامه آرمان ۲۷آذر ۱۴۰۰).
همین روزنامه باند مغلوب در مطلب دیگری با عنوان «راهی جز توافق در مذاکرات نیست» به تلاش دولت رئیسی برای به نتیجه رسیدن مذاکرات و رفع تحریمها اذعان کرد و در مورد آن نوشت: «دولت سیزدهم سعی میکند مذاکرات را به نتیجه برساند. چون هیچ راهی به جز مذاکره برای لغو تحریمها وجود ندارد و لغو تحریمها هم تنها راهحل بهبود وضعیت اقتصادی و معیشتی و عبور از بحرانهای داخلی است... همین بودجه ۱۴۰۱ توسط دولت رئیسی نشان میدهد که ایران بهدنبال احیای برجام و لغو تحریمهاست» (آرمان ۲۷آذر ۱۴۰۰).
در رابطه با عقبنشینی از ممانعت از نصب دوربینهای نظارتی در سایت کرج روزنامه حکومتی جهان صنعت نوشت: «دیدیم که هم کمالوندی و هم اسلامی با اینکه قبلاً میگفتند، سایت کرج چون کار هستهیی نمیکند جزو پادمان نیست، تحت فشار آژانس قدری عقبنشینی کرده و اجازه دادند که کارشناسان آژانس بیایند و دوربینهای خود را نصب کنند. البته کار درستی هم بود چون در غیراین صورت شورای حکام علیه ما قطعنامه صادر میکرد و پرونده ما به شورای امنیت رفته و کار مشکل میشد» (جهان صنعت ۲۷آذر ۱۴۰۰).
البته در رسانههای حکومتی از مواضع جدید دولت آخوند جلاد با کلمات شسته رفتهٔ «کاهش سطح انتظارات» و «دپپلماسی منعطف» تعبیر شده است.
اما پاسدار حسین شریعتمداری نماینده خامنهای در کیهان این موضع دولت جلادان را زیر سؤال برد و در این رابطه نوشت: «مگر قرار نبود همه تحریمها لغو شود؟پس چرا فقط به لغو تحریمهای برجامی تن دادید؟ اگر قرار است لغو تحریمها فقط شامل تحریمهای برجامی باشد و همان تحریمها به بهانههای واهی و خصمانه دیگر نظیر حقوقبشر و تروریسم و صنایع موشکی و حضور در منطقه و امثال آن باقی بمانند، مذاکرات وین چه سودی دارد و با چه انگیزهای صورت پذیرفته و قابل توجیه است؟!» (کیهان ۲۵آذر ۱۴۰۰).
واضح است که هیچ توجیهی برای آن نیست جز بنبست نظام و نگرانی از خیزش مردم، البته تیم مذاکراه کننده دولت رئیسی تلاش کرده سر و صدای عقبنشینیهای دیگر نظیر اینکه کشورهای غربی تضمین دهند دولت بعدی آمریکا توافق احتمالی را لغو نمیکند و اینکه آمریکا غرامت لغو برجام را بدهد را در نیاورد، و فقط این موضوع را مطرح میکند که وارد مذاکره در زمینههای برنامه موشکی و منطقهیی و عقبنشینی در این زمینهها نمیشود.
امری که در آینده مشخص میشود آیا به این موضع وفادار و پایبند خواهد ماند؟ و یا اینکه سمبه طرفهای غربی طرف مذاکره آنقدر قوی است که خامنهای را ناچار به عقبنشینی بیشتر میکند.