بحران ارز و تلاشهای بی‌حاصل رژیم آخوندی

 ۱۵آبان۹۹

بحران ارز

با شدت گرفتن انزوای جهانی و گسترش تحریم‌ها رژیم آخوندی، تحت فشار بالایی قرار دارد. محدودیتهای شدید ورود دلارهایی که از راه صادرات نفتی و غیرنفتی به‌دست می‌آمد موجب شد بانک مرکزی به‌شدت به‌دنبال دستیابی برای هر دلاری باشد که از راه فروش کالاهای صادراتی به صاحبانش می‌رسید. به همین منظور از زمستان۱۳۹۸ مقرر گردید صادرکننده‌ها می‌بایست ارزهای خود را به دولت با قیمت تعیین‌شده بفروشند تا بانک مرکزی بتواند جلوی افزایش قیمت ارز را بگیرد و به این وسیله مانع افزایش سایر کالاها و در نتیجه تورم و گرانی سرسام‌آور در بازار گردد؛ اما مشکل از اینجا پیش آمد که به‌دلیل تحریم‌ها و پرونده سیاه بازشده در اف. ای. تی. اف و سایر دادوستدهای پنهانی و لورفتن دوز و کلک‌هایی که عوامل رژیم آخوندی بکار می‌بستند، صادرکننده‌ها و ازجمله خود دولت هم نمی‌توانستند به‌راحتی دلارهای صادراتی را وارد کشور کنند. بنابراین ارز در داخل کمیاب شد و قیمتش بالا رفت، ضمن این‌که کالاهای مورد نیاز مردم و مواد اولیه کارخانه‌ها هم دیگر کمتر وارد می‌شد و سیکل تورم و گرانی بسته‌تر شد.

بنابراین دولت پس از نزدیک به یک‌سال مجبور شد شکست این راه‌کار را بپذیرد و اجازه دهد دلالان واردات‌چی، بدون انتقال ارز، کالاهایی را که در گمرک تلنبار کرده بودند وارد بازار کنند. در نهایت دولت آخوند روحانی از خیر کسب دلارهای صادراتی گذشت تا بلکه با ورود کالاهای اساسی و واسطه‌ای بیش از این جامعه با کمبود اجناس مورد نیاز مواجه نشود و تورم سیر صعودی خود را کاهش دهد ولی این شروع ماجراهای جدید است.

تصمیم غلط؛ زیر فشار لابی واردکنندگان متخلف

«مجیدرضا حریری رئیس اتاق بازرگانی ایران و چین با انتقاد از مصوبه واردات بدون انتقال ارز گفت: با این تصمیم غلط که در نتیجه لابی واردکنندگان متخلف حاصل شده، باز هم قصه صادرات کارتن خوابها و واردات پورشه توسط پیرزن‌ها تکرار خواهد شد. » (فارس. ۱۴آبان۹۹)

وی تأکید کرد تابه‌حال دولت سعی می‌کرد جلوی خروج سرمایه‌های ارزی را بگیرد با این حال طی سال‌های اخیر دست کم ۱۰میلیارد دلار از کشور خارج شده است و برنگشته است. با تصمیم جدیدی که بانک مرکزی به‌خاطر شکست سیاست‌های قبلی خود، اتخاذ کرد مجدداً شاهد خروج سرمایه‌های ارزی کشور و ورود کالاهایی نظیر پورشه‌های میلیارد تومانی توسط پیرزنهای وارداتچی خواهیم بود! «بنابراین با توجه به خروج منابع عظیم ارزی از کشور این‌که بگوییم کسی با ارزی که در خارج از کشور دارد، کالا به کشور وارد می‌کند به‌معنای آن است که خودمان را فریب داده‌ایم. » (همان منبع)

واردات کالا بدون انتقال ارز قیمت ارز را افزایش می‌دهد

راه‌کار جدیدی که دولت آخوند روحانی به‌خاطر نبود کالاهای اساسی و واسطه‌ای اتخاذ کرده است، خواسته و ناخواسته مجدداً سبب افزایش قیمت ارز خواهد شد و به‌شکل ظروف مرتبطه قیمت کالاهای دیگر را بالا و بالاتر خواهد برد. سایت انتخاب (۱۳آبان۹۹) می‌نویسد:

«رئیس کل بانک مرکزی یک‌سال در خصوص واردات بدون انتقال ارز مقاومت کرد، اما لابی‌های واردکنندگانی که کار غیرقانونی انجام داده‌اند و بدون تخصیص ارز اقدام به واردات کالا کرده‌اند و کالاهای خود را اکنون در گمرکات ریخته‌اند و از این کالا به‌عنوان رسوب کالا در گمرکات یاد می‌شود موفق شدند تا بالاخره واردات بدون انتقال ارز که به‌دنبال آن بودند مجاز شود.»

میلیاردها دلار برای عده‌یی معدود!

جالب این‌که دست‌اندرکاران صادرات غیرنفتی از این شکست بانک مرکزی به نفع واردات‌چی‌های پر قدرت، به فغان آمده‌اند و شکایت می‌کنند: «منفعت چنین تصمیمات اشتباهی را عده معدودی کسب می‌کنند که کاملاً می‌دانسته‌اند زورشان می‌رسد که میلیاردها دلار کالاهای وارداتی خود را بدون تخصیص ارز وارد کنند. این واردکنندگان با ابزار لابی‌گری و فشار از سوی اتاق بازرگانی، مجلس و برخی وزرا و مدیران دولتی مقاومت بانک مرکزی در مقابل واردات بدون انتقال ارز را شکستند. » (اعتماد. ۱۳آبان۹۹)

تلنبارکردن کالاها در گمرک برای کسب ارز از بانک مرکزی

از سوی دیگر، در همین مدت اخیر که بانک مرکزی دیگر ارزی نداشت تا واردات کالاهای اساسی را انجام دهد مشاهده گردید روغن مورد نیاز برای مصرف کننده در بازار کمیاب شد و قیمتش سیر صعودی پیدا کرد. هم‌چنین به‌خاطر نبود ارز لازم، تأمین مواد اولیه کارخانجات روغن کشی هم دچار مشکلات عدیده شد و تعدادی از آنها هم با تعطیلی ناخواسته مواجه گردیدند. در حالی که وارداتچی‌هایی که از پشت‌پرده قضایا مطلع بودند اقدام به وارد کردن روغن و مواد اولیه کارخانجات به گمرک نمودند و با فشارهای لابی‌های خود درخواست اخذ ارز لازم برای ورود این کالاها به بازار کردند و البته در این کار موفق هم شدند!

«بحث تأمین ارز برای روغن باعث شد که برخی از کارخانه‌جات صنایع غذایی که مصرف‌کننده روغن به‌عنوان مواد اولیه بودند با کمبود مواد اولیه روبه‌رو شوند که حتی برخی از کارخانه‌جات صنایع غذایی به‌دلیل نداشتن روغن ناچار شدند تولیدشان را متوقف کنند. قطعات، تجهیزات و ماشین‌آلاتی که برای تولید نیاز است، ثبت سفارش شده‌اند و در گمرک خاک می‌خورند به‌هرحال کالاهایی که در گمرک گرفتار شده‌اند دموراژ دارد و برای آنها که خرید می‌کنند و تأخیر می‌خورد، باید به طرف خارجی هم خسارت پرداخت کنند. اما هم‌چنان دولت نتوانسته ارز کافی و لازم را برای تأمین خریدهای کارخانه‌جات فراهم کند. » (کسب و کار. ۱۲آبان۹۹)

دلار دست‌نیافتنی هم‌چنان آرزوست

روحانی مدتی پیش به مانور سخیفی دست‌زده بود که همگان ببینند قفسه‌های فروشگاه‌های ما پر از اجناس مورد دلخواه است و اروپاییها حسرت وضعیت ما را می‌خورند!. . . . حالا اما فقر و فلاکت مردم چنان عالم‌گیر شده است و کمر ملت در اثر بی‌کفایتی رژیم آخوندی در برابر کرونا خم شده است که دیگر این پرت و پلاگویی‌ها جای تکرار ندارد. پس از شکست طرح دولت برای دستیابی به دلارهای قیمتی صادرکننده‌ها، اکنون دریچه واردات بدون انتقال ارز باز شده است تا دلالان وارداتچی میلیاردها دلار کالا وارد گمرک کنند و با فشارهای گوناگون از بانک مرکزی بخواهند ارز لازم برای این کالاهایی که روی دست گمرک مانده است را بدهد تا کالاها وارد بازار شوند. و باز روحانی و بانک مرکزی و سایر نهادها به‌دنبال ارز لازم، کوچه پس کوچه‌های خیابان فردوسی و صرافیهای این سو آن سو را بگردند تا دلاری یافت شود. اما چرخه این چرخ گردون به‌سمت تورم بیشتر و گرانی ناشی از کمبود کالا و ارز و مسکن و خودرو و . . . می‌چرخد. سایت دنیای اقتصاد (۱۴آبان۹۹) در این مورد تنگنای ارزی نوشته است:

«به‌هرحال موضوع ارز هم‌چنان موضوع اصلی است و تأمین ارز مورد نیاز با دشواری روبه روست. هم‌چنین مشکل نقل و انتقال پول هم‌چنان به‌دلیل تحریم‌های سیستم بانکی برقرار است که هنوز هم راه‌کاری دیده نمی‌شود و از طریق صرافیها این کار انجام می‌شود. پیش از این صادرکننده باید ارز خود را در اختیار دولت می‌گذاشت. در حال حاضر وقتی قرار است که رابطه بین متقاضی ارز و دارنده ارز مستقیماً برقرار شود سرعت عمل بالاتر می‌رود وگرنه مشکل اصلی که همان تنگنای ارزی است، به‌قوت خود باقی است. به‌هرحال ارز باید در هرحال حاصل از صادرات باشد و این درحالی است که مشکل صادرات هم‌چنان برقرار است. کار صادرات در کشور هم‌چنان کار ساده‌ای نیست. مشکل اصلی سر جای خود است زیرا ما افزایش ارز که نداریم.»

چاپ دلار!

بحرانهای متعدد نظام ولایت فقیه چنان همه‌گیر و چند پهلوست که عقل سلیم را به اظهار ناتوانی در حل آن وامی‌دارد اما ببینید دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام ـ که خود را عقل سلیم می‌داند ـ چه راه‌کاری برای حل کمبود دلار دارد.

«محسن رضایی در تازه‌ترین موضع‌گیری در مورد بازار ارز اعلام کرد: «اگر دلار چاپ کنیم مشکل کمبود ارز برای همیشه رفع خواهد شد. وی ۶تیر هم اعلام کرده بود: مردم مطمئن باشند با کنار زدن هواداران آمریکا و مدیریت محفلی و وارداتی در اقتصاد، پول ملی ما قویترین پول منطقه خواهد شد. رضایی هم‌چنین ۱۳مهر۹۷ در توئیتر نوشته بود: ملت ما از مشکلات عبور می‌کند و ریال به معتبرترین پول منطقه‌یی تبدیل می‌شود.» (بورس پرس.۳۱تیر۹۹)

اشتراک: