۲بهمن۱۴۰۰
سفر رئیسی به روسیه
دکتر ولایتی مشاور حمام و گلستان خامنهای در دوم آذر ۱۳۹۴ وقتی که پوتین به ملاقات خامنهای رفت تا ضمن سلام و احوال پرسی، پرونده گاز و نحوه و میزان صادرات و به‌خصوص مشتریهای اروپایی آن را مورد بررسی قرار دهد، ولایتی این دیدار را «مهم‌ترین ملاقات در تاریخ جمهوری اسلامی خواند» و اضافه کرد: «باید بگویم که این دیدار، دیداری کاملاً صمیمی و در عین‌حال راهبردی و صریح بود. از این زاویه شاید بتوان گفت در تاریخ جمهوری اسلامی ایران در طول این ۳۷سالی که از انقلاب می‌گذرد، ملاقاتی با این کیفیت و با این اهمیت و با این محتوا، بنده سراغ ندارم».
جالب است که بدانیم دلیل سفر پوتین به ایران به‌منظور شرکت در اجلاس رهبران کشورهای صادر‌کننده گاز بود. اجلاسی که نطفه آن به‌منظور تأسیس «اوپک گازی» بسته شده بود و می‌بایست از آن به‌عنوان سلاحی در برابر کشورهای غربی البته با رهبری روسیه استفاده می‌شد. روسیه‌ای که رقیب ایران در انرژی گاز و نفت است روشن است چه خواهد کرد.
ابتدای امسال رامین فخاری کارشناس حکومتی بعد از برملا شدن نوار ظریف در رابطه با مناسبات اقتصادی با روسیه نوشت: «با ورود ایران به بازارهای گاز جهانی احتمال این‌که کشورهای اروپای غربی سعی در متنوع کردن سبد انرژی خود کنند و در آینده سعی کنند در راستای کاهش وابستگی به روسیه از ایران گاز وارد کنند نیز وجود دارد؛ در نتیجه مسأله‌ای که روسها را از بازگشت ایران به اقتصاد جهانی هراسناک می‌کند این موضوع است که متحدش تبدیل به رقیبش در بازار انرژی شود» (سایت حکومتی دیپلماسی ایرانی ۱۲اردیبهشت۱۴۰۰).
این معادله بین روسیه و ایران هم‌چنان برقرار است و امروز هم که رژیم آخوندی در چنبره برجام و تحریم‌های بین‌المللی قرار گرفته است چیزی جز دادن امتیازات نفتی و به‌خصوص گازی به روسیه ندارد. امری که بنا به‌گفته سفیر رژیم در روسیه به‌عنوان گسترش همکاریهای اقتصادی در پیش‌نویس سند جدید از آن یاد می‌شود. اما به‌طور مشخص صحبت از حوزه گازی چالوس در دریای خزر است که چشم روسها به آن دوخته شده است تا با مدیریت منابع مورد نیاز غرب و به‌خصوص اروپای نیازمند به منابع سوختی، روسیه برگ برنده‌ای داشته باشد.
اوپک گازی هدیه خامنهای به روسها
بیش از بیست سال پیش که خامنهای در تلاش برای ساختن بمب و موشک به هر دری می‌زد برای جلب نظر روسیه روی منابع عظیم گازی ایران مانور می‌داد تا آنها را موافق خود در توسعه‌طلبیهای خارجی کند اما روسیه دستش را خوانده بود و بازی را در دست گرفت. «پیشنهاد تأسیس اوپک گازی برای اولین بار در ۱۰بهمن سال۱۳۸۵ از سوی آیت‌الله خامنهای در دیدار وی با ایگور ایوانف دبیر شورای امنیت وقت روسیه مطرح شد. ایشان با اشاره به‌وجود نزدیک به نیمی از ذخایر گاز جهان در روسیه و ایران پیشنهاد کردند: این دو کشور با کمک یکدیگر می‌توانند بنای یک سازمان مربوط به همکاریهای گازی را هم‌چون اوپک پایه‌گذاری کنند» (مهر۱۱بهمن۱۳۸۷).
مجمع کشورهای صادر کننده گاز در ۱۳۸۷ و در پی توافق روسیه و قطر به‌عنوان بزرگترین کشورهای صادر کننده‌ٔ گاز طبیعی و گاز طبیعی مایع شده جهان معروف به ال ان جی تشکیل شد.
دکتر بهروزعبدالوند، کارشناس مسائل بین‌المللی در مرکز تحقیقات مربوط به حوزه‌ٔ دریای خزر همان موقع گفته بود: «ایران با وجود در اختیار داشتن دومین ذخایر گازی دنیا، کمترین نقش را در بازار جهانی بازی می‌کند. وی سخنان خامنهای درباره‌ٔ نقش ایران در گاز دنیا را بیشتر تبلیغاتی می‌داند و اضافه می‌کند که این‌گونه تبلیغات سیاسی با واقعیت بازار گاز انطباقی ندارند» (دویچه وله۲۳ آبان۱۳۹۰).
رئیسی و توافق ۲۰ساله؟
از تاریخ طولانی و بده بستان خامنهای با روسها و چینیها که بگذریم امروز بحرانهای پی‌درپی و سراشیبی اضمحلال رژیم آخوندی دیگر مجالی برای عمود خیمه در حال ریزش باقی نگذاشته است که به فکر آبروی بر باد رفته در پس امتیاز دادنهای ضد ملی باشد. بنابراین رئیسی یک هدیدهٔ جالب و قیمتی روی میز دراز دفتر پوتین گذاشته است تا اشتهای آنها را تحریک کند.
به گزارش خبرگزاری آسوشیتدپرس، رئیسی در دیدار با همتای روسی خود، ولادیمیر پوتین در مسکو گفت که ایران، «پیش‌نویس توافقنامه‌ای ۲۰ساله میان دو کشور را تهیه کرده است».
نتیجه همکاری گازی برای رژیم؟
اما در جنگ غارت و قدرت درونی رژیم، ماهیت این به‌اصطلاح توافقنامه‌ها برملا می‌شود. رسانه‌های گوناگون به ناگزیر زرورق تعارفات و احوال‌پرسی‌های مصنوعی را کنار زده و ماهیت واقعیتی این اقدامات را رو می‌کنند.
«سیاستمداران می‌خواهند با هر ترفندی شده شهروندان ایرانی و منتقدان همکاری راهبردی با روسیه را متقاعد کنند که همکاری اقتصادی با روسیه برای ایران مفید است. واقعیت اما برخلاف این است و ایران و روسیه اقتصادی شبیه به هم دارند و هر کدام در مسیر پیشرفت باید امیدوار باشند کشور دیگر به نوعی تضعیف شود تا دیگری رشد کند. ایران پس از روسیه دارای دومین ذخایر گاز طبیعی جهان است. از سوی دیگر روسیه در حال حاضر باز یکن درجه یک در صادرات گاز در بازار شناخته می‌شود» (جهان صنعت۳۰دی۱۴۰۰).
کارشناسان حوزه نفت و گاز بر این باورند که روسیه هرگز نمی‌گذارد ایران بتواند در صادرات گاز به کشوری نیرومند تبدیل شود و بازارهای فعلی و آتی روسیه را با گاز صادراتی خود تضعیف کند، بنابراین همکاری با ایران از سوی روسیه برای تقویت پایه‌های صادرات گاز ایران یک خیال باطل است. از سوی دیگر همکاری گازی ایران و روسیه برای داد و ستد گاز نیز برخلاف نظریه مزیت نسبی است. این کارشناسان هشدار می‌دهند که «ایران نباید بار دیگر در این دام بیفتد و اختیار نفت و گاز را به رقیب خود بدهد» (همان).
سوغات ایران برای روسها
در حاشیه سفر رئیسی به مسکو، وزیر نفت وی گفت: «تصمیم‌های خوبی در زمینه تجارت گاز با روسیه گرفتیم». تصمیم‌های خوبی که البته جزییات آن آشکار نگردیده است. روسها به‌خوبی می‌دانند هر گشایشی در برجام می‌تواند رژیم ایران را در موقعیتی قرار دهد تا از نفت و گازش استفاده لازم را بکند بنابراین روسها تا در امر مدیریت این منابع و به‌ویژه منابع گازی آسوده خاطر نشوند تمایلی به پیشرفت برجام نخواهند داشت.
«بازگشت ایران به بازار جهانی انرژی برای اروپایی‌ها که در ماه‌های اخیر با روسیه بر سر خط لوله گازاستریم به چالش برخورده‌اند، یک امتیاز مثبت است. روسیه هم به‌خوبی به این امر واقف است. محوریت قرار گرفتن روسیه در این مذاکرات خود گویای این امر است که روسها می‌خواهند هم‌چنان پادشاه بازار انرژی باشند و اگر قرار باشد ایران دوباره به بازار جهانی برگردد، بهتر است با نظارت روسیه باشد. در واقع روسها پیش از آن که برجام احیا شود، می‌خواهند امتیازهای حوزه انرژی را از ایران بگیرند» (جهان صنعت۳۰دی۱۴۰۰).
اویل‌پرایس در گزارشی که چندی پیش منتشر کرد نوشت که در مذاکرات اولیه بین ایران و روسیه بر سر میدان گازی چالوس، روسیه توانسته بیشترین سهم را در اکتشاف میدان بزرگ گاز چالوس ایران به‌دست آورد؛ اقدامی که می‌تواند پیامد‌های اقتصادی و ژئوپلیتیکی قابل توجهی به همراه داشته باشد. میدان گازی چالوس، با برآورد اولیه ۳.۳ تریلیون مترمکعب گاز طبیعی، به‌گفته کارشناسان در برآورد اولیه ارزشی حدود ۴/۵ تریلیون دلار دارد.
خامنهای برای بقای حکومتش به تنها چیزی که فکر نمی‌کند مالکیت ثروت و سرمایه مردم محروم و ستم‌زده ایران است که در دستان ایلغار اشغالگر به ثمن بخس واگذار می‌شود تا شاید گره کوری از این نظام فرتوت بگشاید. اما تاراج منابع نفت و گاز این ملت چیزی نیست که به‌راحتی از گلوی هر کس و ناکسی پایین برود.
بی‌تردید فرزندان و جوانان شورشی این آب و خاک اجازه تداوم این وطن‌فروشی‌ها را با زدودن حاکمیت منحوس ولایت فقیه از ایران‌زمین نخواهند داد.
