۲۴شهریور۱۴۰۰
سخن روز
آنچه واقع شد از این قرار است که رژیم طبق یک سناریو تکراری در دقیقهٔ ۹۰ و در آستانهٔ تشکیل جلسهٔ شورای حکام آژانس و در وحشت از صدور قطعنامه توسط این شورا که زمینه‌ساز رفتن پرونده رژیم به‌شورای امنیت بود، سرآسیمه با سفر گروسی به تهران موافقت کرد و با او به‌گفتگو نشست. حاصل این گفتگو یک عقب‌نشینی از جانب رژیم بود. رژیم به‌تمدید نظارت آژانس بر برخی فعالیت‌های هسته‌ایش تن داد و پذیرفت که دوربینهای مانیتورینگ راه‌اندازی شوند و کارت حافظه آنها جایگزین شود و تصاویر مربوطه در اختیار آژانس قرار بگیرد. متقابلاً گفته می‌شود که شورای حکام هم این بار از صدور قطعنامه علیه رژیم خودداری خواهد کرد و جامعهٔ بین‌المللی منتظر خواهد بود که رژیم با آمدن دولت رئیسی جلاد چه سیاست و رویکردی در مورد بحران هسته‌یی و هم‌چنین مذاکرات برجام در وین در پیش خواهد گرفت. بنابراین آنچه با سفر شتاب‌زدهٔ مدیرکل آژانس به تهران به‌دست آمده، به‌توصیف رسانه‌های خود رژیم، یک «توافق موقت» و یک «مسکّن» است؛ چرا که گروسی پس از بازگشت از تهران در سخنرانی افتتاحیهٔ اجلاس شورای حکام آژانس (۲۲شهریور) گفت: «من عمیقاً نگران مواد هسته‌یی در مکانهای اعلام نشده در ایران هستم... حتی پس از دو سال، موضوعات پادمانی در رابطه با ۴مکان که به‌آژانس اعلام نشده هم‌چنان حل نشده باقی مانده است». موضوع مهمتر این‌که گروسی تصریح کرد: «نتوانسته تعهد صریحی از رژیم ایران دریافت کند». بنابراین پرونده هم‌چنان باز است و گروسی در سفر آتی خود به تهران (که قرار آن گذاشته شده) دوباره خواسته‌ها و سؤالاتش را روی میز رژیم خواهد گذاشت و «روز از نو، روزی از نو... سناریو دورهٔ احمدی‌نژاد (صدور قطعنامه‌های پیاپی شورای امنیت) تکرار خواهد شد» (روزنامهٔ حکومتی مستقل ـ ۲۱شهریور).
اما این «توافق موقت» که برای رژیم، خرید زمان جلوه می‌کند، از یک‌سو تنها بحران را ذخیره کرده تا با نیرو و پتانسیلی بیشتر دوباره سر باز کند و از سوی دیگر برای خامنه‌ای پر‌هزینه بوده است. چرا که این توافق «نقض کامل قانون هسته‌یی مجلس اصول‌گراست»، امری که زبان باند مغلوب را روی ولی‌فقیه ارتجاع دراز کرده است. آنها ضمن استقبال از این «عقب‌نشینی بهنگام» زبان طعنه و تمسخر گشوده‌اند و آن را از موضوع هسته‌یی فراتر برده و به‌کرونا و واکسن هم تسری داده‌اند تا هم شخص خامنه‌ای را زیر سؤال ببرند و هم روحانی و باند مربوطه را تبرئه کنند: «۱۸۰درجه تغییر اصولگرایان؛ از توافق با آژانس تا واردات واکسن؛ ممنوع برای روحانی، مجاز برای رئیسی» (روزنامهٔ همدلی ـ ۲۳شهریور)
روزنامه حکومتی کار و کارگر (۲۲شهریور) ضمن طعنه به «مجلس اصولگرا» که دیگر «با نقض قانون راهبردی هسته‌یی دلواپس برجام نیست» خاطرنشان می‌کند: «سکه سیاست همواره یک روی کثیف هم دارد و می‌شود منافع یک ملت رنجدیده از تحریم و زجر کشیده از تورم و گرانی را در اوج بیماری کرونا به‌گروگان اهداف حزبی و جناحی گرفت».
به‌این ترتیب روزنامه‌های باند مغلوب علاوه بر تمسخر، به‌این نکته اشاره می‌کنند که ولی‌فقیه هم‌چنان که از مخالفت با نظارت آژانس و مصوبه مجلس عقب‌نشینی کرد و از ممنوعیت واردات واکسن کوتاه آمد و نشان داد که همهٔ اینها ابزارهای سیاسی در جنگ باندی بوده، باید از لجاجت در موضوع اتمی هم دست بردارد؛ روزنامهٔ حکومتی اطلاعات (۲۳شهریور) تحت عنوان «تقدیر از توافق با آژانس هسته‌یی» می‌نویسد: «ایستادن بر سر موضع و حتی لجاج برای نشاندن حرف خود به‌کرسی با وجود ایجاد هزینه‌های غیرقابل جبران برای نظام و کشور، عین بی‌تدبیری و بی‌منطقی است».
این روزنامه‌ها ابراز امیدواری می‌کنند: «رویکرد عمل‌گرایانه در سیاست خارجی... می‌تواند به‌احیای برجام به‌عنوان راه‌حل گریزناپذیر در برون‌رفت کشور از مشکلات ناشی از تحریم‌ها بیانجامد؛ راه‌حلی که پیش از این مخالفان برجام آن را بنا‌به‌مصالح جناحی خود، برنمی‌تابیدند» (روزنامهٔ ابتکار - ۲۳شهریور).
اما به‌نظر نمی‌رسد این ابراز امیدواریها پایی در واقعیت داشته باشد. واقعیت در رابطه با نظام بحران‌زدهٔ ولایت فقیه «بن‌بست» مطلق است: «شرایط امروز نظام دربارهٔ برجام مثل «اره دو سر» است، از هر دو سر که آن را پس و پیش کنید، موجب برش برداشتن و هزینه‌بر بودن می‌شود» (روزنامهٔ حکومتی جهان صنعت-۲۱شهریور).
